กระทรวงพลังงานยุคใหม่ Energy 5.0 พร้อมรับยุค New Oil แหล่งน้ำมันดิบใหม่ของโลกที่ขับเคลื่อนด้วยฐานข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ซึ่งต้องมีความละเอียดขึ้น เร็วขึ้น ถี่ขึ้น และกว้างขึ้น เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลด้านพฤติกรรมการใช้พลังงานยุคดิจิทัล รวมถึงการพัฒนาสู่นวัตกรรมพลังงานเพื่อตอบโจทย์ความต้องการประชาชนในอนาคต ขณะเดียวกันประกาศความร่วมมือจัดตั้ง “ศูนย์สารสนเทศพลังงานแห่งชาติ” โมเดลคล้าย EIA ของสหรัฐฯ หวังเร่งเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลพลังงาน เพื่อยกระดับการวางแผน การกำหนดนโยบาย และการพัฒนาขับเคลื่อนแผนพัฒนาพลังงานของประเทศต่อไป
วันนี้ (13 ธ.ค. 62) นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน เป็นประธานการสัมมนา “Energy 5.0 โครงการศึกษาการจัดทำแผนยุทธศาสตร์และออกแบบการพัฒนาศูนย์สารสนเทศพลังงานแห่งชาติ เพื่อรองรับการใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ในการขับเคลื่อนแผนพลังงานของประเทศไทย”พร้อมกล่าวปาฐกถาหัวข้อ “New Oil” ใจความสำคัญว่า แนวคิดการจัดตั้งศูนย์สารสนเทศพลังงานแห่งชาติที่กระทรวงพลังงานประกาศความร่วมมือ“การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลพลังงาน”ในวันนี้
จะเป็นเหมือนฐานข้อมูลหลักของประเทศด้านพลังงานคล้ายกับ สำนักงานสารสนเทศด้านการพลังงานของรัฐบาลสหรัฐฯ (EIA) นับเป็นการตัดสินใจที่ถูกต้อง เพราะยุคดิจิทัลในปัจจุบันต้องอยู่บนพื้นฐานของข้อมูลที่ถูกต้องและทันสมัย ซึ่งจะนำสู่ความน่าเชื่อถือในการแก้ปัญหา การบริหารจัดการด้านพลังงาน ทั้งเรื่องต้นทุนพลังงานที่แข่งขันได้ ราคาพลังงานที่เป็นธรรม และความเชื่อมั่นของประชาชนต่อรัฐบาล
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน ได้เปรียบเทียบข้อมูล (Data) ว่า Data is the New Oil คือ ข้อมูลกลายเป็นพื้นฐานหลักในการผลักดันเศรษฐกิจยุคดิจิทัล ซึ่งมีลักษณะเดียวกับแหล่งน้ำมันดิบในอดีตที่ถือเป็นทรัพยากรที่มีค่า เป็นปัจจัยหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของโลกในช่วงที่ผ่านมา
“น้ำมันดิบเมื่อนำมากลั่นจะได้น้ำมันสำเร็จรูปซึ่งแปลงรูปได้เป็นพลังงาน ขณะที่ข้อมูลเมื่อนำมากลั่นกรองแปลงรูปไปเป็น Information เป็นข้อมูลสารสนเทศ ก็จะนำไปสู่ข้อมูลเชิงลึก (Insights) ที่สามารถต่อยอดไปสู่
สิ่งอื่นๆ ได้อีกมากมายเหมือนพลังงาน ในระยะหลัง จะเห็นได้ว่าธุรกิจบริหารข้อมูลที่เป็น Big Tech เข้ามามีบทบาทในการครอบครองมูลค่าตลาด (Market Cap) ติดอันดับ Top 10 แทนที่บริษัทด้านพลังงานชั้นนำของโลกในอดีต ดังนั้นข้อมูลจึงเป็นเหมือน New Oil ที่ป็นทรัพยากรสำคัญสำหรับองค์กรมาก”
อย่างไรก็ดี ปัจจุบันมีบริษัท Start Up ใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นแทบทุกวัน ยอมลงทุนสร้าง Platform เป็นจำนวนมาก เช่น บริษัทที่เกี่ยวกับการส่งอาหาร Food Delivery ธุรกิจ Car Hailing อย่างเช่น แกร็บ อูเบอร์ เป็นต้น
แม้จะยังคงขาดทุนแต่บริษัทเหล่านี้ค่อยๆ สะสมข้อมูล เป็นเหมือนการเก็บสะสมแหล่งน้ำมันดิบให้เพิ่มขึ้นทุกๆ วัน เพราะ Data ที่สะสมไว้จะก่อเกิดองค์ความรู้เป็น Insights ยิ่งข้อมูลมากยิ่งมีค่า เพราะนั่นหมายถึงการเข้าถึงลูกค้าได้ง่ายขึ้น
ฉะนั้น ด้านพลังงานก็เช่นกัน แม้ปัจจุบันจะยังไม่ได้มีการใช้ Big Data ในการบริหารจัดการอย่างเต็มศักยภาพ การทำงานโดยใช้ Data ขับเคลื่อนในการพัฒนาธุรกิจบริหารจัดการและการทำนโยบายยังไม่มีองค์กรไหนดำเนินการได้อย่างสมบูรณ์นัก ส่วนใหญ่จะอยู่ช่วงเปลี่ยนผ่าน (Digital Transformation) โดยพยายามเปลี่ยนแปลงทุกขั้นตอนของการทำงานเพื่อช่วยสร้างสมบ่มเพาะ เก็บข้อมูลให้ละเอียดขึ้น เร็วขึ้น ถี่ขึ้น และกว้างขึ้น เช่น การเก็บข้อมูลการใช้พลังงานจาก Internet Of Thing (IOT) การนำข้อมูลมาสร้างนวัตกรรม
ด้านพลังงาน ซึ่งกระทรวงพลังงานคาดหวังว่า การตั้งศูนย์ที่เป็นแหล่ง Big Data ด้านพลังงานขึ้นมาจะเป็นอีกก้าวสำคัญของกระทรวงพลังงานที่ต้องเปลี่ยนผ่าน เป็นการสอดรับไปกับนโยบาย Energy For All ของกระทรวงพลังงานที่วางไว้
นายวัฒนพงษ์ คุโรวาท ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) กล่าวว่า สนพ. ได้รับมอบหมายจากกระทรวงพลังงานในการจัดตั้งศูนย์สารสนเทศพลังงานแห่งชาติ เป็นศูนย์กลางรวบรวม เชื่อมโยง บูรณาการ วิเคราะห์ และเผยแพร่ข้อมูลด้านพลังงานหลักของประเทศที่สามารถเข้าถึงได้อย่างสะดวก รวดเร็ว เข้าใจง่าย มีการปรับปรุงข้อมูลให้ทันสมัยตลอดเวลาและต่อเนื่อง เพื่อให้เป็นที่ยอมรับใน ทุกภาคส่วนมีความน่าเชื่อถือ ทันสมัย รวมถึงได้รับการยอมรับในระดับสากล สอดรับการปฏิรูปประเทศ เพื่อสร้างฐานนวัตกรรมในอนาคต
ทั้งนี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานยังได้เป็นประธานสักขีพยาน ในพิธีลงนามความร่วมมือว่าด้วยการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลพลังงาน ภายใต้ “โครงการศึกษาการจัดทำแผนยุทธศาสตร์และออกแบบการพัฒนาศูนย์สารสนเทศพลังงานแห่งชาติ เพื่อรองรับการใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ในการขับเคลื่อนแผนพลังงานของประเทศไทย” ระหว่าง 7 หน่วยงานสังกัดกระทรวงพลังงาน ได้แก่ สำนักงานปลัดกระทรวงพลังงาน สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน กรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ
กรมธุรกิจพลังงาน สำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน และสำนักงานกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง
เพื่อประสานความร่วมมือในการรวบรวม เชื่อมโยง วิเคราะห์ และเผยแพร่ข้อมูลด้านพลังงานเพื่อใช้ประโยชน์ร่วมกันทุกภาคส่วน อันจะมีส่วนช่วยส่งเสริมยกระดับการวางแผน กำหนดนโยบาย และการพัฒนาขับเคลื่อนแผนพัฒนาพลังงานของประเทศต่อไป
